“System mobilnych sensorów kwantowych z zegarami optycznymi zintegrowanych w sieciach telekomunikacyjnych (Q-ChronoS)” to projekt związany z budową systemów dwóch mobilnych sensorów kwantowych opartych na optycznych zegarach atomowych oraz infrastruktury do transferu częstotliwości optycznej, która umożliwi ich wykorzystanie w różnych miejscach Polski. Projekt jest kierowany do szerokiego grona odbiorców skupionych wokół technologii kwantowych, geodezji, metrologii, fizyki, radiostrontium oraz komunikacji.
Konsorcjum Q-ChronoS tworzą cztery podmioty: Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (lider), Centrum Badań Kosmicznych PAN oddział w Borówcu (Obserwatorium Astrogeodynamiczne), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu i Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.
Koordynacją projektu ze strony Centrum Badań Kosmicznych PAN zajmuje się dr Jerzy Nawrocki z Obserwatorium Astrogeodynamicznego w Borowcu, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie – dr hab. inż. Przemysław Krehlik, prof. AGH z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji, a toruńskiego uniwersytetu – dr hab. Michał Zawada, prof. UMK z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Wojbor Bogacki z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego został kierownikiem projektu, natomiast dr Krzysztof Turza odpowiada za prace merytoryczne w projekcie.
W skład planowanej infrastruktury wchodzą terminale do transferu częstotliwości optycznej w wolnej przestrzeni (ang. free-space links) oraz za pośrednictwem telekomunikacyjnej infrastruktury światłowodowej, w tym wykorzystujące technologię zwielokrotnienia falowego (ang. Dense Wavelength Division Multiplex – DWDM). Potencjał mobilnych sensorów kwantowych wraz ze stowarzyszoną infrastrukturą zapewni korzyści dla odpornej infrastruktury czasowej, przyszłej synchronizacji sieci, precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji nowej generacji, a także zastosowań takich jak eksploracja podziemna, monitorowanie i geodezja relatywistyczna.
Wytworzona infrastruktura umożliwiać będzie prowadzenie prac badawczo-rozwojowych w takich obszarach jak: geodezja relatywistyczna, badania zmian potencjału grawitacyjnego, detekcji ruchów sejsmicznych, w bezpośrednim oceanograficznym pomiarze poziomu morza i dynamiki oceanów, badaniach radioastronomicznych, standaryzacji i metrologii czasu, w badaniach fundamentalnych, takich jak weryfikacja niezmienności stałych fizycznych, sprzężenia do pól modelu standardowego pól ultralekkiej skalarnej ciemnej materii, modelach ciemnej energii, ogólnego pola skalarnego z ukrytymi sektorami, teorii nowej fizyki Kaluzy-Kleina, modeli dylatonu lub solitonu, weryfikacji niezmienności Lorentza oraz jako testy grawitacji kwantowej, szczególnej teorii względności, detekcji fal grawitacyjnych i poszukiwaniach kosmologicznych defektów topologicznych.
Całkowity koszt projektu (FENG.02.04-IP.04-0024/24) wynosi 108 349 798,29 zł, w tym wysokość wkładu Funduszy Europejskich to 79 002 564,01 zł.
